Η σημασία των θρεπτικών στοιχείων στα φυτά

Ένα ανόργανο στοιχείο χαρακτηρίζεται ως απαραίτητο θρεπτικό στοιχείο όταν η έλλειψή του επηρεάζει την κανονική ανάπτυξη και αναπαραγωγή των φυτικών οργανισμών, δηλαδή, την ολοκλήρωση του κύκλου ζωής τους με την παραγωγή βιώσιμων σπερμάτων, ή αποτελεί συστατικό ένωσης που είναι απαραίτητη (όπως το άζωτο στις πρωτεΐνες ή το μαγνήσιο στις χλωροφύλλες). Η έλλειψη εκδηλώνεται με συγκεκριμένα συμπτώματα για κάθε θρεπτικό στοιχείο, τα οποία ονομάζονται συμπτώματα τροφοπενίας. Πολλές φορές, η έλλειψη μπορεί να γίνει αντιληπτή στη δεύτερη ή την τρίτη γενιά (αυτό μπορεί να συμβεί, κυρίως, με την έλλειψη κάπ-

Τα θρεπτικά στοιχεία στα φυτά — Η σημασία των θρεπτικών στοιχείων στα φυτά

οιων ιχνοστοιχείων). Τα θρεπτικά στοιχεία ανάλογα με τις συγκεντρώσεις που απαιτούνται και υπάρχουν στους φυτικούς ιστούς διακρίνονται σε: α) μακροστοιχεία: N, P, S, K, Ca, Mg, β) ιχνοστοιχεία ή μικροστοιχεία: Fe, Μn, Zn, Cu, Mo, B, Cl.

Αφομοιώσιμα θρεπτικά στοιχεία

Τα δεκατρία θρεπτικά στοιχεία που τα φυτά προσλαμβάνουν από το έδαφος, δεν αρκεί μόνο να βρίσκονται σε ποσότητες ικανοποιητικές για τις ανάγκες των φυτών στο έδαφος, αλλά και σε μορφές κατάλληλες ώστε να μπορούν να χρησιμοποιηθούν άμεσα από τα φυτά. Με άλλα λόγια τα θρεπτικά στοιχεία θα πρέπει να βρίσκονται στο έδαφος σε αφομοιώσιμη ή διαθέσιμη μορφή, δηλαδή να βρίσκονται είτε σε διαλυτή μορφή στο εδαφικό διάλυμα είτε προσροφημένα σε ανταλλάξιμη μορφή στα εδαφικά κολλοειδή. Τα θρεπτικά στοιχεία στα εδάφη βρίσκονται και σε μη-αφομοιώσιμες μορφές (που δεν είναι διαθέσιμες στα φυτά), οι οποίες αποτελούν και τις «αποθήκες» και μπορούν να χρησιμοποιηθούν στο μέλλον εφόσον πρώτα μετατραπούν σε αφομοιώσιμες.

Περιεκτικότητα εδάφους σε θρεπτικά στοιχεία

Η περιεκτικότητα ενός εδάφους σε θρεπτικά στοιχεία και η διαθεσιμότητα των θρεπτικών στα φυτά εξαρτώνται κυρίως από:

τη χημική σύσταση του μητρικού υλικού του εδάφους
την αντίδραση του εδάφους (τιμή pH)
τις οξειδοαναγωγικές συνθήκες που επικρατούν στο εδαφικό περιβάλλον
τυχόν προσθήκες (λιπάσματα, κοπριές κλπ)

Η πρόσληψη των θρεπτικών στοιχείων από το ριζικό σύστημα των φυτών γίνεται με δυο τρόπους:

μεταφορά μάζας, δηλαδή παθητική μετακίνηση των θρεπτικών με το εδαφικό νερό προς τις ρίζες και πρόσληψή τους από αυτές και
διάχυση, μετακίνηση λόγω διαφοράς συγκέντρωσης ενός θρεπτικού στοιχείου μεταξύ του εδαφικού διαλύματος και της επιφάνειας των ριζών.